शिवरायांचे बालपण जग गाजविणाऱ्या व्यक्तींचे बालपण कसे होते, या विषयी प्रत्येकालाच जाणून घेण्याची उत्सुकता असते. छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या बालपणाविषयी आपल्यालाही अशीच उत्सुकता नेहमीच असते. याबाबतीत आपण भाग्यवान आहोत. ऐन शिवकालात भोसले राजघराण्याच्या खूपच जवळच्या संबंधातील एका सुविद्य व्यक्तीने शिवाजी महाराजांचे चरित्रच लिहून ठेवले आहे. या व्यक्तीचे नाव परमानंद गोविंद नेवासकर. त्याने लिहिलेल्या चरित्रग्रंथाचे नाव आहे […]
मूर्ख माणूस ! “मूर्ख माणसाची गाठ पडली तर काय करावं?” हा माझा प्रश्न “त्याला टाळावं.” “त्याला तो किती मूर्ख आहे हे पटवून द्यावं.” “मूर्ख म्हणून सोडून द्यावं.” “एक झापड मारावी.” “अशा माणसाला मुद्दाम पार्टीला बोलवावं आणि त्याच्या मूर्खासारख्या वल्गना ऐकाव्यात. म्हणजे वेगळी करमणूक लागत नाही.” प्रश्न एक. उत्तरं अनेक. सुरेश भट म्हणतात त्याप्रमाणे, ‘एक साधा […]
बोलावे आणि बोलू द्यावे! बोलणारा प्राणी’ ही माणसाची मला सर्वांत आवडणारी व्याख्या आहे. आपला मनातला राग, लोभ, आशा, आकांक्षा, जगताना येणारे सुखदु:खाचे अनुभव, हे सारे बोलून दाखविल्याशिवाय त्याला चैन पडत नाही. साऱ्या कलांचा उगम त्याच्या या आपल्या मनाला स्पर्श करून गेलेल्या गोष्टी दुसऱ्याला सांगितल्याशिवाय न राहण्याच्या मूळ प्रवृत्तीत आहे. दुर्दैवानं तो मुका असला तर खुणांनी […]
विधायक राजकारण आणि सारे आपण आपण भारतीय तसे राजकारणप्रिय आहोत. दिल्लीपासून गल्लीपर्यंत राजकारणाची चर्चा अगदी घरोघर-गल्लोगल्ली रंगत असते. कुठलीही वृत्तपत्रे, टीव्ही चॅनेल्स किंवा अन्य समाजमाध्यमे बघा; साहित्य, संगीत, कला, क्रीडा, चित्रपट, पर्यटन, विज्ञान, तंत्रज्ञान, उद्योग,व्यापार, आंतरराष्ट्रीय संबंध वगैरे विषयदेखील तिथे अधूनमधून हाताळले जातात; पण सर्वाधिक जागा ही राजकारणानेच व्यापलेली असते. आपल्या या राजकारणातील स्वारस्याचे आणि चर्चेचे नेमके स्वरूप […]
कवचकुंडले ही भीती ची भीती या भावनेला हजारो वर्षांचा इतिहास आहे. एका अर्थाने भीती ही माणूस नावाचा प्राणी अस्तित्वात आल्यापासून त्याच्यामागे पडछायेसारखी वावरते आहे. प्राण्यांमध्ये आजही आदिम अवस्थेतील अस्तित्वाची भीती टिकून आहे. माणूस प्रगत झाला, आधुनिक तंत्रज्ञानाने संपन्न झाला, तरी भीती काही त्याची पाठ सोडायला तयार नाही. भीतीसारखी निरपेक्ष दुसरी भावना नसेल कदाचित. देश, धर्म, पंथ, प्रांत, भाषा, वर्ण, वर्ग, […]
संवाद: पंधरावी विद्या आणि पासष्टावी कला! भाषा ही भावना आणि विचार मांडण्यासाठीचे मूलभूत साधन आहे. जे सोपे असते, ते लोकप्रिय होते. लिहिण्यापेक्षा बोलणे सोपे आणि नैसर्गिकही. त्यामुळे अर्थातच, ‘बोलण्याचा’ प्रसार फारच झपाट्याने झाला असावा. पण बोलणे वाढले किंवा विस्तारले, ह्याचा अर्थ प्रत्येकाला ‘संवाद’ साधता येऊ लागला असे अजिबात नाही. किंबहुना ‘संवादाचा अभाव’ किंवा ‘lack of communication’ हा सध्याच्या जगातला जवळजवळ सगळ्यात […]
श्रीकृष्ण नीती भारतवर्षाचे सर्वात लोकप्रिय आराध्य दैवत म्हणजे पुरुषोत्तम श्रीकृष्ण. उदा. दक्षिणेतील तिरुपती बालाजी, उडिपीचा श्रीकृष्ण, पुरीचा जगन्नाथ, द्वारकेचा द्वारकाधीश, गुजरातचा डाकोरनाथ, पंढरपूरचा श्रीविठ्ठल, वृंदावनचा बांके बिहारीजी, जगन्नाथ मंदिर अहमदाबाद, मथुरेची कृष्णजन्मभूमी, वाराणसीचे (भग्नावस्थेतील) श्रीकृष्ण मंदिर, केरळमधील गुरुवायुर व श्रीपद्मनाभ, नाथद्वाराचा श्रीनाथजी, गोव्यातील श्रीदामोदर मंदिर अशी काही श्रीकृष्णाची सर्वात मोठी तीर्थक्षेत्रे भारतात आहेत. तसेच हिंदूंचा सर्वात महत्त्वाचा […]
गॅस सिलेंडर लीक होतोय? गॅस सिलेंडर लावताना तुम्हाला कधी वायू गळतीची (गॅस लीकेज) दुर्गंधी येते का? वायू गळतीचा वास येत असल्यास नेमके काय करायचे, हे बहुतांश जणांना कळत नाही. गॅस एजन्सीशी संपर्क साधला तरी ही एजन्सी लगेचच त्यांच्या माणसाला पाठवेल याची शाश्वती नसते. मग नेमके करायचे काय, हा मोठा गहन प्रश्न उभा राहतो आणि या प्रश्नाचे उत्तर […]
शेवग्या च्या शेंगां चे महत्त्व पाल्याप्रमाणे शेवग्याच्या शेंगां-मध्येही अनेक पोषणमूल्ये असतात. त्यामुळे शेवग्याच्या शेंगांचाही आहारात नियमित समावेश करायला हवा. शेवग्याच्या एक कपभर शेंगां मध्ये आपल्याला दिवसभरात लागणाऱ्या ‘क’ जीवनसत्त्वाच्या जवळजवळ दीडपट ‘क’ जीवनसत्त्व असते. यामुळे रोगप्रतिकारशक्ती वाढते. ‘क’ जीवनसत्त्व उच्च अँटीऑक्सिडंट आहे. त्याशिवायही इतर आणखी अँटीऑक्सिडंट्स शेंगांमध्ये असतात. त्यामुळे शरीरातील विघातक घटक (टॉक्सिक) काढून टाकण्यासाठी, […]
इच्छापत्रा ची अटळता राज कपूर यांच्या ‘श्री ४२०’ या चित्रपटात मुकेश आणि लता यांनी गायलेले एक गाणे आहे, ‘मैं ना रहूंगी, तुम ना रहोगे, फिर भी रहेंगी निशानियाँ…’ किती चपखल आहेत या गीताचे बोल.आपण हे जग सोडून गेल्यानंतर आपल्यामागे काय होते, हे कोणालाच ठाऊक नाही.आपल्या मृत्यूनंतर मागे राहणाऱ्या कुटुंबीयांसाठी ही घटना अतिशय दुःखद असते आणि […]