योग और इम्यूनिटी ‘योग भगाए रोग’ या ‘योगा से होगा’ आप सबने सुना ही होगा, आजकल काफी प्रचलित है। यूं तो योग का इतिहास पांच हजार वर्ष से अधिक पुराना है, लेकिन इस कोविड-काल में लोग इसके प्रति विशेष जागरूक और आकर्षित हुए हैं। इसीलिये आजकल ऐसे प्रोग्राम्स और लेखों की बाढ़ आ गई है, […]
रोग-भोग-योग सांप्रतच्या काळात ‘रोग-भोग-योग’ या त्रिकूटाला विशेष महत्त्व प्राप्त झाले आहे. सदर उक्तीचा अर्थ सर्वांना आता उमगून चुकला असेल, असे भोवतालच्या परिस्थितीकडे पाहिल्यावर वाटते. भोगांनी माणसाचा पिच्छा कधीच सोडला नाही. सदा सर्वकाळ – सर्व युगांतून भोगांनी सातत्याने माणसाभोवतीचा आपला पाश आवळला आहे. आज माणसाची आयुर्मर्यादा वाढली तशी रोगांची बाधा आणि भोगबाधासुद्धा वाढलेली पाहायला मिळते. आजच्या […]
‘युज’ धातु से बना शब्द ‘योग’ व्यापक अर्थ धारण करता है, सामान्यतया इसका अर्थ है जोड़ना-मिलाना, व्यक्ति को व्यक्ति से, व्यक्ति को समष्टि से, आत्मा(जीवन) को जीव को परमात्मा से। ‘योगश्चित्त वृत्तिः निरोधः’ पतंजलि योग सूत्र के प्रणेता महर्षि पतंजलि ने अष्टांग योग के अन्तर्गत स्पष्ट किया कि चित्त की वृत्तियों का निरोध (अर्थात उन पर […]
पतंजली ऋषींनी प्राचीन काळात का बरे योगासूत्रे लिहिली असतील? तेव्हा तर आजच्या सारखे ताणतणाव नव्हते, चिंता-घोर लागून माणसांची मने पोखरली गेली नव्हती. लोकसंख्येचा स्फोट झालेला नव्हता, माणूस आत्महत्या करीत नव्हता, रस्त्यांवर वाहनांचे अपघात होत नव्हते, माणूस पशू बनला नव्हता, निसर्गाचा ऱ्हास सुरु झाला नव्हता आणि प्रदूषण तर नव्हतेच नव्हते. मग का पतंजली ऋषींनी सखोल योगाभ्यास […]